The origami world of Neal Elias: Indrukwekkend nalatenschap op DVD

Hoera! Het gehele oeuvre van origami genie Neal Elias is bijeengebracht op één geweldige dvd, samengesteld door Dave Venables en Marc Cooman. Op de dvd vind je een pdf dokument met de ‘Complete notebooks’: notities en diagrammen van meer dan 1000 door Neal Elias gemaakte ontwerpen. En er is meer, veel meer.

Diagrammen

Onder ‘Extras’ op de dvd, vind je een stuk of 40 diagrammen van modellen van Elias, getekend door andere origamisten. Deze pauw heb ik gevouwen volgens de diagrammen gemaakt door Dave Venables. Wat een prachtig model! Ontzettend leuk om te vouwen. Die staart is toch majestueus! Ik heb het model grotendeels nat gevouwen van Unryu papier. De veren heb ik afgekeken van Boon. Elias zelf hield helemaal niet van ‘nat vouwen’. Hij vond dat je dan net zo goed kon gaan kleien.

Naast 18 hele fijne diagrammen van de hand van Dave Venables staan er ook diagrammen van onder andere Robert Harbin (3), Jessie Seto (9, handgeschreven) en vijf diagrammen van Halle op de dvd. Die van Halle zijn als altijd onderscheidend door zijn fraaie kleurgebruik en humoristische tekeningen.

The complete notebooks

Het hoofddeel (meer dan 1400 pagina’s) van het dokument bestaat uit ‘The Complete Notebooks’. Deze notebooks waren nooit bedoeld voor publicatie. Het gaat om gescande tekeningen van met potlood getekende schetsen op ruitjespapier. Omdat de aantekeningen voor eigen gebruik waren, zijn ze voor ons een tikkeltje cryptisch, maar met wat geduld en ervaring kom je er wel uit.

Deze complete notebooks bevatten ook diagrammen van ontwerpen van andere origamisten. Elias verzamelde en bewonderde het werk van onder andere Yosizawa, Legman en Crawford. Hij correspondeerde ook veel en uitgebreid met andere origamisten. Op zijn aantekeningen zie je nog de initialen van zijn correspondentievrienden terug. FR staat voor zijn grote vriend Fred Rohm, LM voor de door hem zeer bewonderde Argentijnse Ligia Montoya en DV voor Danielle Verbeeten haha grapje: Dave Venables natuurlijk, met wie hij 32 lang een intense vriendschap onderhield.

Drie dimensionale multi object figuren

Elias heeft fantastische dieren ontworpen. Maar ik ben vooral fan van zijn mensfiguren. Hij heeft er meer dan 100 bedacht. Samen met origami vriend Fred Rohm stond hij aan de wieg van het drie dimensionale vouwen.

Met Fred Rohm experimenteerde Elias ook met multi-object figuren, waar Elias zo beroemd om is. Zijn experimenten resulteerden in o.a. ‘Llopio’s moment of truth’, een stierenvechter, zijn doek én de stier uit één vel papier, ‘Motherlove’, een moeder voorovergebogen over haar kinderwagen en bijvoorbeeld ‘Last Waltz’, een dansend paar.
Elias bedacht ook een eigen manier om de armpjes van een mensfiguur te vouwen. Deze manoeuvre staat bekend onder de naam: Elias Stretch.

Box pleating techniek

De stijl die we nog altijd associëren met Elias’ origami is het zogenaamde box pleaten. Elias zelf benadrukt dat hij deze stijl niet heeft uitgevonden. Hij zegt dat hij geïnteresseerd is geraakt in deze vouwtechniek door het zien van Moosers’ train, en er toen verder mee is gaan experimenteren.

Bustes

Neal Elias is ook bekend vanwege de vele drie dimensionale bustes die hij ontwierp. Hij maakte meer dan 100 herkenbare bustes van onder andere Shakespeare, Napoleon en Lincoln. Na zijn ‘buste periode’, droogde zijn creativiteit op. Sinds 1975 heeft hij zelf geen modellen meer ontworpen. Wel bleef hij nog lang met de origami wereld verbonden.

Wie was Neal Elias?

Neal Elias (1921 – 2005) leefde in Cleveland, Ohio. Hij was in eerste instantie, – zoals veel origamisten-, geïnteresseerd in goochelarij. Eind jaren vijftig werkte hij in een goochelwinkel. Daar kreeg hij het boek ‘Paper Magic’, van de beroemde Harry Houdini in handen. In dit boek staan onder ander diagrammen van de flapping bird en de jumping frog. Neal Elias was verkocht! Later trouwde hij overigens ook nog met Betty, de dochter van de eigenaar van de goochelwinkel.

Elias was geen papiervouwer van beroep. Hij werkte het grootste deel van zijn leven op kantoor bij de North Western Railroad. Tegen Dave Venables vertelde hij ooit dat hij zijn werk beschouwde als noodzakelijk kwaad. Liever was hij full time met zijn hobby’s bezig. En Elias had veel hobby’s: goochelen, manden vlechten, tapijten maken, bonsaiboompje kweken, keramiek, schilderen, houtsnijwerk en klassieke muziek. Elias bezat al het werk van Mozart en Beethoven.

De dvd bevat een schat aan biografische informatie. In een 13 pagina’s tellend artikel vertelt David Lister over wie Neal Elias was, hoe hij werkte, wat hij dacht over origami, met wie hij correspondeerde en door wie hij beïnvloed werd. Talloze andere bekende origamisten (o.a. David Brill, Robert Lang) delen hun warme herinneringen aan de origami meester. Zijn kleindochter schrijft een artikel waaruit blijkt dat hij een super leuke opa was.

Onvoorstelbaar veel informatie

Er staat onvoorstelbaar veel informatie op deze dvd. Je zou gemakkelijk verdwaald kunnen raken in deze hoeveelheid feiten, tekeningen, foto’s, audio en video interviews, strips, herinneringen en diagrammen. Gelukkig kun je met de ‘contents-knop’ rechtsonder aan elke pagina altijd weer terug naar de inhoudsopgave. En van daaruit kan je op elk onderwerp dat je interesseert klikken en doorklikken en doorklikken.

Voor mij als liefhebber van Neal Elias werk is het surfen op deze dvd een wonderlijke reis door een heel belangrijk hoofdstuk uit de geschiedenis van de origami. Het is een eer om met het Bull folding-fimpje te hebben mogen bijdragen aan dit opus over deze briljante designer. Veel dank aan de meester en aan samenstellers: Dave Venables en Marc Cooman.

Waar te koop?

Je kunt de DVD, € 34,95 kopen via  origami shop of via de site van Nick Robinson. Op deze site vind je als voorproefje (gratis) een van de door Halle gemaakte diagrammen van: Gloucester Fisherman.